Onwennig nam ik plaats in de tweezit die mij door iemand van het huispersoneel was aangewezen. Pal voor mij stond, alleen gescheiden door een laag tafeltje, een identiek meubel. Zou mijn gesprekspartner zo dadelijk daarin plaatsnemen? Welke zouden, in onze tête-à-tête, zijn eerste woorden zijn? Ik moet proberen mijn ademhaling te bedwingen zodat ze straks geen eigen leven gaat leiden, besefte ik en dus begon ik rond te kijken, op zoek naar iets om mijn aanzwellende nervositeit in toom te houden. De vlaggen, zes stuks... de statieportretten... het witte curieus gevormde plafond met zijn indirecte verlichting, getooid met een of ander officieel embleem met adelaar en daarrond in majusculen, vanuit mijn positie leken ze ondersteboven te staan, de woorden SEAT OF THE...
Gestommel in een van de belendende kamers. Ik staakte de verdere lectuur van de letters op het plafond en probeerde mijn klamme handen droog te wrijven aan mijn pantalon. Onverstaanbaar gemompel. Stilte.
Wat mij verder opviel in de kamer: de open schouw met keurig gestapelde houtblokken, de deuren met classicistisch fronton, de staande klok, het beroemde bureau met daarachter de drie zwaar gedrapeerde ramen met uitzicht op de tuin. En die theatraal opgestelde vlaggen...

Het werkblad van het houten bureau, een geschenk nog van koningin Victoria van Engeland had ik me laten vertellen, was leeg! Dat hij al eens midden in de nacht helemaal aangekleed naar zijn werkkamer afzakt, waar had ik dat weer gelezen, de draperieën opentrekt, aan zijn werktafel plaatsneemt en zijn presidentiële handtekening oefent met de piemelachtige laatste letter... Mijn ademhaling werd rustiger.

          Getik van bestek. Een zachte, vermoeide stem: 'Nee, dank u. By the way, heeft dat journalistje ook nog een naam?' Er was geen twijfel. Hij was het! Er werd een stoel verschoven, voetstappen naderden en daar verscheen hij in de deuropening: rijzig, licht merkbare hoge rug, blauw pak, rode das. Zonet ergens van het podium gestapt, zo leek het, alleen de imbeciele rode pet ontbrak.
'Goedenavond.'
'Goedenavond, meneer de president. Bedankt dat u mij nog wou ontvangen. Het is een hele eer.'
Hij ging zitten, de benen wijd uiteen, schikte zijn das. Licht merkbare rosse stoppelbaard. Het was al diep in de middag.
'Mag ik?' Ik wees naar mijn recordertje op de lage tafel tussen ons in.
'Begin maar.' Getuite lippen, pokerface, behalve die harde vernietigende blik. Lag hij al meteen op de loer om mij onverhoeds aan te vallen, me een slag onder de gordel toe te dienen?

Met bevende vingers bediende ik het toestelletje en schraapte mijn keel vrij. 'Meneer de president, alhoewel dit gesprek op een ander moment was gepland ... omdat het eerst anders bedoeld was ... we zouden elkaar in de week voor Election Day ontmoeten ... maar door uw drukke agenda …'
'Stel gewoon uw vraag. Daarvoor bent u hier, toch?' Zijn alom beschreven tuitmondje verscheen, als was het de aanzet van een lang gerekte 'óó', uitdrukking van opperste verbazing, maarals in een stomme film want zonder het produceren van enige klank.
'Wel, we zouden het hebben over uw ondernemerschap, uw eerste ambtstermijn, uw binnen- en buitenlands beleid, uw betrekkingen met China vooral, Noord-Korea, het klimaat, de toenemende polarisering in de Amerikaanse samenleving de jongste tijd...'
'Wacht, wacht.' Mijn gesprekspartner neeg naar mij tot halverwege de lage tafel. 'Laat mij u eerst dit zeggen.... Wat volgde paste helemaal niet in de context, kwam aan als een mokerslag. 'Oh, do you mind if I sit back a little? Because your breath is very bad.'
Dat mijn adem stonk? Het was niet onmogelijk. Ik had sedert de middag niets meer gegeten. Ik voelde me gegeneerd tot in mijn kleine teen, excuseerde mij, kreeg een rood hoofd.
Hij was intussen zo ver mogelijk achteruit gaan zitten, schikte nogmaals zijn das. 'Vooruit, maak nu maar voort of straks mis ik nog de uitslag van Pennsylvenia.'
Juist, gewoon verder gaan nu, me niet van de wijs laten brengen door die bullebak en dus stelde ik op een zo neutraal mogelijke toon mijn volgende vraag.
'Indien ik u goed heb begrepen, wou u daarnet nog iets anders zeggen?'
'Inderdaad, waar ik uw aandacht wou op vestigen: my whole life is
about winning. I don't lose often. I almost never lose.' Hierbij spreidde hij zijn armen, keek even rond, hield het hoofd schuin, wachtend op applaus. 'So, you tell me... waarom zou ik dan deze verkiezingen moeten verloren hebben? Want wanneer ik de voorbarige en valse berichtgeving hoor van NBC, ABC, CBS...'
Het bleek een retorische vraag te zijn geweest, want hij vervolgde. 'Ze, u weet wel wie ik bedoel, proberen me mijn overwinning af te pakken. Massale fraude hebben ze gepleegd, op zijn minst in vijf staten, terwijl ik met voorsprong heb gewonnen. Iedereen ziet dat toch. By the way, ook Alaska gaat nu definitief naar ons. Eigenlijk is het heel simpel: we should cancel the election and just give it to me.' Hij leek elk woord te menen.

          'Meneer, staat u mij toe dat we daar straks verder op ingaan. Voor de goede orde stel ik voor dat we eerst even teruggrijpen naar uw carrière in de sector van het vastgoed, als programmamaker bij NBC... Waarmee zullen we beginnen?'
'Doe mij maar The apprentice. Ja, dat waren nog eens heerlijke tijden.' Zijn mond produceerde een grijns. Zijn gezicht klaarde genoegzaam op. Zijn ogen fonkelden. Hij leek in een klap 20 jaar jonger.
Zou ik hem uit zijn tent kunnen lokken? 'Hoe verklaart u het enorme succes van dat programma, de hoge kijkcijfers?'
'I suppose I have special genes, I guess. All the women on The apprentice flirted with me, consciously or unconsciously. I don't know. That's to be expected.' Hij had de woorden gezongen, zich wellustig wentelend in een aureool van zelfgenoegzaamheid. 'I
think I am actually humble. I think I'm much more humble than you would understand. But sorry, my IQ is one of the highest and please don't feel so stupid or insecure about it. It's not your fault.'
Ik, onzeker? Integendeel, ik begon me stilaan meer zelfzeker te voelen bij deze zichzelf bewierokende narcist...

          'Misschien kunnen we nu even stilstaan bij de aanloop naar uw eerste ambstermijn? Waarom eigenlijk hebt u toen naar het hoogste ambt gedongen?'

'Maar dat is toch zonneklaar. Ik heb dat toen uittentreuren herhaald: de politieke klasse is verziekt door zelfbediening, bedisseling in achterkamers, ons-kent-ons... I had a job to do, remember? We needed to drain the swamp in Washington D.C..!'
En of ik het nog wist. Een krant schreef in die dagen dat de president in spe maar liefst 79 keer de drain-the-swamp tweet de wereld had ingestuurd.
'Meent u dat u daar na 4 jaar bent in geslaagd?' Hem nu maar meteen dat opiniestuk over zijn binnenlands veiligheidsbeleid voor de voeten gooien, dacht ik. 'U herinnert zich beslist nog uw gewezen stafchef Binnenlandse Veiligheid? Hij beweert dat uw beslissingen maar al te vaak in het teken stonden van uw herverkiezing. Mag ik daarbij het inreisverbod vermelden dat u kort na uw inauguratie instelde voor 7 moslimlanden, een beslissing die trouwens door meerdere federale rechtbanken werd tenietgedaan? En dan de belofte om uw muur te bouwen aan de grens met Mexico.'
'Wacht even. Ónze muur, zult u bedoelen. The wall of all Americans. Zal ik eens iets zeggen? Mijn oplossing voor al die illegalen aan onze zuidergrens, een probleem trouwens dat de Obama administratie heeft laten verzieken, was noodzakelijk want we all know: when Mexico sends its people, they're not sending their best. They're sending people that have lots of problems... they're bringing drugs, crime... They'r rapists!'
'Ik bedoelde dat, in plaats van het politieke moeras hier droog te leggen, u al eens wordt aangewreven eigengereid op te treden, zonder ruggenspraak met uw ministers en staf. Hoe reageert u op dergelijke aantijgingen?'
'Luister eens goed ventje, I'm a buisinessman. I think and handle like one. And by the way, I own buildings, I'm a builder, I know how to build. Nobody can build like me. Read my lips: nobody. And the builders in New York will tell you that. I build the best product. And my name helps a lot. So, what's the problem?'

'U hebt uw stafchef, omdat hij kritiek durfde te uiten op uw beleid, ontslagen. U deed dat wel meer, terwijl u uw ministers en topambtenaren niet zelden bij hun aanstelling het epitheton tremendous had toegedicht.'
'Wel, laat het mij zo stellen: sometimes, to drain the swamp, you have to handle like a businessman.' Het was hem ten voeten uit, de kampioen van de ongenuanceerde domme oneliners. Vernietigende blik . 'Next question please.'

          'Laten we nu misschien overstappen naar uw buitenlands beleid, Noord-Korea misschien? Heeft u onlangs nog contact gehad met uw collega Kim Yong Un?'
'Natuurlijk, wij telefoneren geregeld met elkaar en geloof me, ik heb die kerel leren appreciëren.'
'Jullie relatie is nochtans ooit helemaal anders geweest. Er werd niet weinig over en weer gescholden. Hij beweerde dat u, het zijn niet mijn maar zijn woorden, een oud seniel mannetje bent. U noemde hem van uw kant dan weer 'the rocket man' en u zei: can somebody please inform him that I too have a nuclear button, but it is a much bigger and more powerful one than his, and mine works. Was dergelijke retoriek nu echt nodig? Was dit niet spelen met fire and fury?'
'Met permissie, u vat het niet helemaal denk ik. Zonder die retoriek zouden we hier nu niet zitten. Ik haatte het om zoiets stoms te zeggen, maar we hadden geen keuze... Maar los daarvan, ik vertrouw die gast, en jawel, we zijn ermee bezig. Misschien vergis ik me, misschien niet... Laat het mij zo stellen: ik heb Kim gaandeweg leren kennen als iemand die respect verdient en ik geloof echt dat, binnen afzienbare tijd, er fantastische dingen gaan gebeuren. By the way, he sent me a beautiful letter. I mean a three pages letter, hand-delivered, very positive and as I said really beautiful.'
'Ja maar...', probeerde ik.
'I wonder if you know this, but North Korea has great beaches. You can see that whenever they're exploding cannons into the ocean. Wouldn't that offer a great opportunity for investing over there? You could have the best hotels and golf resorts in the world right there!'
Men had het mij voorgehouden: hij zal u razend maken, wanhopig, alle hoeken van de kamer laten zien... Ze hadden gelijk. De machtigste man van de wereld is hypocriet, dominant, eigenwijs, wispelturig en impulsief. Een gevaarlijke mix.

          Ik was graag nog even doorgegaan op zijn buitenlands beleid: Rusland, China, Israël, Syrië..., al die landen waar hij brokken had gemaakt. Maar de staande klok achter mij galmde ongenadig zeven keer en we zouden het nog hebben over het klimaat, corona en natuurlijk ook over die tweede ambtstermijn.
'Meneer de President, men zal het u wellicht hebben meegedeeld. Wat ik wou zeggen, de President Elect wil ons land terug inschrijven in het klimaatakkoord van Parijs. Wat is uw commentaar hierop?'
'Dat hij voorlopig niets te dealen heeft natuurlijk, dus ook niet met Parijs. Vooreerst is de telling van de laatste stemmen, die nu trouwens al enkele dagen in onwettigheid verloopt, bij mijn weten nog niet afgelopen. En verder, zolang ik hem niet heb opgebeld kan hij zijn transitie op zijn buik schrijven. Geen geld, geen burelen of andere logisiek. Nada, niet voor zijn climate deal en al zeker niet voor het slopen van mijn muur.... Maar laten we naar de kern gaan. The great deal, right? That green new deal, I encourage it!' De president zat er nu genoeglijk bij te grinniken. 'I think it's really something that they should promote.' Had hij daar nu een of ander binnenpretje? 'Listen: darling, is the wind blowing today?' Hij keek rond als was hij naar iets op zoek: de wind, applaus? Of was het zijn afwezige echtgenote met wie hij in gedachten een of ander smakeloos toneeltje zat op te voeren? 'It's that I like to watch television, darling, I prefer to look at the latest election results.' Nu schaterde hij het uit.
'Ja maar, meneer, laten we ernstig blijven.'
'OK, bloedernstig nu. Het sneeuwt in Texas, Louisiana en God weet waar nog. We kennen hier ongeziene vriestemperaturen en heel de wereld heeft de mond vol over die opwarming. Ik noem dat één grote grap. It's a big scam for a lot of people to make a lot of money. The concept was created by and for the Chinese in order to make U.S. manufacturing non-competitive.'
'Meneer, zou het kunnen dat u dit allemaal beweert om uw achterban te plezieren?'
'Geenszins. Eerlijk, ik denk niet dat ik fouten maak. Telkens wanneer men beweerde dat ik het fout had en de media inderhaast een opiniepeiling organiseerden, schoten mijn cijfers de hoogte in. Dus denk ik niet dat ik fout zat. Trouwens, I could stand in the middle of Fifth Avenue and shoot somebody, you know, and I wouldn't lose any voter, for sure.' Ook hier botste ik op een muur van minimalisering, verdraaiing van de feiten, brutaliteit. Het had geen zin om verder aan te dringen. Op naar het volgende thema dat ik hem wou voorleggen: de pandemie die in de U.S. intussen al 10 miljoen slachtoffers had gemaakt. Een hallucinant cijfer.

          'Meneer, uw land stevent regelrecht af op een derde golf in de coronacrisis, terwijl u onlangs nog beweerde dat het dodental slechts een fractie van 1% bedraagt. Moeten de burgers zich geen vragen stellen bij uw beleid ter zake en over uw inzicht in de problematiek?'
'Och, corona ... corona ... corona. Ik ben het woord spuugzat.' Hij slaakte een diepe zucht. 'Ik ben heel die polemiek kotsbeu. Dat van die 1%...'
'U baseerde zich op uw voorgevoel. Zo hebt u het verwoord.'
'Mag ik dan geen voorgevoel hebben misschien? Listen, that hunch was based on a lot of conversations with a lot of people ... because a lot of people will have this and it is very mild ...' Hij spreidde even zijn armen, begon weer te zingen, te temporiseren. Het leek alsof hij over elk woord diep had nagedacht.. 'So, if we have thousands of people that get better, just by sitting around and even going to work, and then, when you do have a death like we had in the state of Washington, like we had one in California, I believe we had one in New York too, all of a sudden it seems like 3 or 4%, which is a very high number, as opposed to a fraction of 1%.'
'Ja maar meneer, de officiële cijfers geven toch een totaal ander beeld dan wat u schetst!'
'Luister vriend, this is a pandemic. I felt it was a pandemic long before it was called so, but read my lips: it's going to disappear. Ond day, it's like a miracle, it will disappear ... By the way, we are expecting a vaccine any moment now.'

          Over black lives matter had ik het nog met hem willen hebben, over de Navo, zijn terugtrekking uit de WHO, zijn beïnvloeding van het Rusland-onderzoek, zijn verziekte relatie met de pers, zijn gemanoeuvreer in het impeachment proces, zijn beweringen over het bestaan van een deep state, ware het niet dat ik toch maar zou blijven botsen op die muur van zijn zelfingenomen grote gelijk. Of erger, hij zou uit zijn dak kunnen gaan en dan zou mijn kans verspeeld zijn om een beter zicht te krijgen op zijn verdere plannen.
'Meneer, het zijn cruciale uren voor uw verdere toekomst. Wie wordt volgens u de volgende president van de U.S.?'
'Well, it's obvious, ik ga mijn ambtstermijn helemaal uitrijden. Wellicht hebt u mijn minister van Buitenlandse Zaken niet gehoord? Hij was nochtans heel duidelijk: niets of niemand zal een vlotte transitie in de weg staan en eens alle stemmen zijn geteld, zorgen we voor een soepele overgang..', hier temporiseerde hij even, als een volleerde undertaner,'... naar een tweede ambtstermijn van onze president. Dat waren zijn woorden!' Flitsende varkensoogjes en die grijns weer van de zelfgenoegzame breedsmoelkikker.
'Ja maar...'
'Wacht, wacht. U bent toch journalist? U hangt nu toch ook heel de tijd voor de TV? U ziet toch wat ze doen? Poststempels vervalsen, waarnemers de toegang tot stemlokalen belemmeren, zelfs doden laten stemmen... Maar mijn partij heeft in meerdere staten tegen deze praktijken klacht neergelegd en ikzelf trek onverwijld naar the Supreme Court.' Waar intussen 6 van de 9 opperrechters hem goedgezind zijn, besefte ik. Het instituut zou hem, mocht hij herverkozen raken, nog goede diensten kunnen bewijzen bij zijn intenties om de abortuswet te decimeren, Omabacare helemaal terug te schroeven.
'Maar stel nu even, puur hypothetisch, dat het u niet lukt. Zou u zich dan terugtrekken op een van uw golfresorts?'
'Waarom zou ik zóiets doen? Waarom stelt u die vraag eigenlijk?'
'Wel, het is maar dat u tijdens een van uw rally's in de aanloop naar uw eerste ambtstermijn hebt gezegd, ik citeer: 'I don't think I'm going to lose, but if I do, I don't think you're ever going to see me again, folks. I think I'll go to Turnberry and play golf or something'.'
'Ik kan mij zoiets niet herinneren. U moet zich vergissen. Maar by the way, Turnberry is een van mijn fijnste resorts, 18 holes and a tremendous accomodation. Persoonlijk hou ik het meest van de Ailsa baan. Kent u iets van golf?'
'Nee meneer, die wereld is mij totaal vreemd.'
Benieuwd hoe hij zou reageren op die berichten die sedert Election Day waren opgedoken. 'U zou desgevallend een schaduwkabinet kunnen leiden. Sommige media gewagen er al over.'
'Een schaduwkabinet? Wie of wat valt er dan te schaduwen misschien? Dat is allemaal fake news.' Wegwuivend gebaar. ' Nee nee, geef mij maar the real thing.'
'Of misschien is er wel een lucratieve job voor u weggelegd naast de politieke scene, als politieke commentator in prime time bij een of andere commerciële zender?'
Zijn gezicht verstrakte. Zijn mond verschrompelde tot de omvang van een babymondje. 'U herinnert mij aan iets. Met die mensen van Fox heb ik straks nog een eitje te pellen. Mij zomaar het zwijgen opleggen tijdens mijn persconferentie. Du jamais vu.'

          'Meneer, eigenlijk zou ik dit gesprek willen beëindigen. Want weet u, ik had gehoopt dat ik iets van de ware persoon achter uw functie zou kunnen ontwaren, maar ik mag betwijfelen of ik daar voldoende ben in geslaagd. Maar ik wil het nog een kans geven. Kijk, ik zet het recordertje af en vraag u nog een keer te willen antwoorden op deze simpele vraag: gelooft u echt in die georganiseerde fraude van de democraten? Is dat uw persoonlijke overtuiging?'
'You lunatic! Beseft u wel bij wie u hier te gast bent? Ik ben tot nader order de president van de U.S. en heb op grond daarvan het recht én de plicht om die zogezegde overwinning, die trouwens al te voorbarig en alleen maar door de media werd uitgeroepen, aan te vechten. Weet dat ik miljoenen volgers heb op Twitter en geloof mij, daar zitten proud boys bij.'
Nog maar eens diezelfde toon, voorspelbare retoriek, dominantie en arrogantie. Mijn geste had niets uitgehaald. Er begon iets te stuwen vanbinnen. Het moest er uit. Ik draaide mij naar de staande klok achter mij, zag dat het enkele minuten voor half acht was en sprak: 'Meneer de president, u die geen enkele tegenspraak duldt, met aandrang vraag ik of beter, gebied ik u om gedurende de volgende 3 minuten uw mond te houden en dit vol te houden tot de klok het half uur heeft geslagen. Het is nu even aan mij om geen enkele tegenspraak te dulden. Gaat dat lukken?'

De president trok een wenkbrauw omhoog, zwierde het ene been over het andere, kruiste zijn armen, tuitte zijn lippen. Hij was kennelijk niet onder de indruk.
Mijn hart ging wild tekeer, maar er was geen houden meer aan, alles wat ik wou zeggen zou er in één grote gulp uit komen.  'Meneer, in uw functie als president slaat en zalft u alsof het een lieve lust is ... u benoemt en ontslaat daarbij medewerkers telkens wanneer en omdat het u goed uitkomt ... uw communicatie is vaak grof en beledigend - u bent geen teamspeler, u gedraagt zich liever als een cavalier seul ... verdeel en heers is uw leitmotiv ... u polariseert, beschuldigt, vernedert ... uw politieke tegenstanders bejegent u als misdadigers ... u schoffeert vrouwen...'

          Op een onverklaarbare manier rustiger geworden, schoof ik nu naar het puntje van de tweezit, neeg naar de president en vervolgde. 'Meneer, weet u wat ik begin te denken? Niet dat ik er honderd procent zeker van ben, maar zou het kunnen dat u een onverzadigbare drang hebt om altijd en overal te winnen, de beste te zijn? Dat u niet tegen uw verlies kunt omdat zoiets in uw beleving gelijk staat met de diepste vernedering? Dat u altijd maar wilt scoren en dat u vaak daarom zo brutaal uit de hoek komt? Het moet niet gemakkelijk zijn om zo door het leven te moeten gaan... Maar wat ik u ook nog wou vragen, wat is uw mening over personen die zomaar waardering en respect kunnen opbrengen voor een ander zonder er iets voor terug te hoeven krijgen? Wat denkt u over de waarde van eerlijkheid, integriteit, empathie in de dagelijkse omgang, in staatszaken? Misschien zijn dit in uw hoofd toch maar eigenschappen van losers? Ik vraag het mij af, want zoals ik al zei, ik vrees dat ik er onvoldoende ben in geslaagd de ware persoon te zien achter dat obligate blauwe pak en rode das. Het zal wel aan mij liggen.'

Ergens vanuit het verborgene van de staande klok, nauwelijks hoorbaar, trok een mechanisme zich traag op gang. Weinige ogenblikken later vulde de gong, één slag maar, het vertrek met zijn zachte huiselijke melancholische klank. Waarop de president rechtveerde en siste. 'You're a loser! You're fake! You're fired! Get out of my office! Now!' Hierop vloog de deur naar de westelijke vleugel open, kwamen twee medewerkers in strak grijs pak de kamer binnengestormd, sleurden mij hardhandig naar buiten. Ik slaagde erin mij uit hun ijzeren greep los te wringen, zette het op een lopen...

... en ik holde de gang in recht voor mij, sloeg lukraak rechtsaf. Langs deuren liep ik, botste bijna tegen het langs de muren opgestelde meubilair, tegen heen en weer lopende bedienden, huispersoneel... Nog meer deuren, een doolhof van gangen... Eindelijk bereikte ik een trap, uitgevend op weer een smalle gang met op het einde... een bredere trap, die ik in mijn vlucht met wel 5 treden tegelijk afrende, meer personen hier die verwonderd en verschrikt nog net opzij konden springen... en daar, helemaal beneden, een hel verlichte brede hall, de deuren naar buiten, naar de trappen, het invallende duister...
Was ik nu veilig voor de fire en fury van de president en zijn lijfwacht? Nee, toch niet, want er werd geroepen achter mijn rug en gewezen ... waardoor ik moest blijven hollen ... het zweet gutste uit al mijn poriën en opeens liep ik helemaal vast in een kluwen van lakens en dekens, viel op de grond, weerloos op mijn rug, ontwaarde rode cijfers in het donker, ze leken ondersteboven te staan, op een nachtkastje ergens boven mij...

          Het is halfacht, donderdag 12 november 2020. De wekkerradio schiet in gang. Het nieuws meldt de aanduiding door de President Elect van een oudgediende tot zijn toekomstige stafchef. Verder dat de zittende president nog altijd de macht zou hebben om belangrijke ambtenaren te ontslaan en te benoemen. Omdat hij nu niet meer kan afgestraft worden door de kiezer, belet niets hem nog om mensen over wie hij ontevreden is de laan uit te sturen. CNN wist te melden dat behalve het gedwongen ontslag, wat al enige tijd was geweten, van de minister van Defensie, nu ook 3 topambtenaren van het ministerie waren ontslagen. Het zou gaan om de stafchef van de gewezen minister en de directeuren Inlichtingen en Defensiebeleid. Sommige bronnen noemen het een zorgwekkende evolutie...