Onlangs was het dag op dag twee jaar geleden dat ik hier mijn eerste stukje neerschreef.  'En Passant, een wat eigenzinnige kijk op de banaliteit van alledag'.., in deze wat cryptische bewoordingen werd de rubriek in de wereld gezet. Dat er na dat eerste stukje nog meer zouden volgen, daarover mocht geen twijfel bestaan want allerlei ideeën en onderwerpen welden in die dagen zomaar op in mijn hoofd. Bovendien had ik me steevast voorgenomen om, zoals ik het toen trouwens op de inleidende pagina heb verwoord, bij mijn thuiskomst na de dagelijkse boodschappen of nog andere buitenactiviteit de trivialiteiten, gemeenplaatsen of wijze woorden die ik 'en passant' uit menige mond had gehoord, meteen op te tekenen om er nadien een stukje over te schrijven. Of er dan nooit eens een dag is, waarop ik niets, echt niets, hoor, zie of ervaar de moeite van het optekenen waard? Een enkele keer, jawel, maar een beetje schrijver kan in voorkomend geval ten allen tijde naar hartenlust vissen in de oceaan van het door diverse media aangevoerde nieuws, weetjes en faits divers over lokale en wereldpolitiek, smeltend poolijs, ongeziene gasprijzen, PFOS-schandalen, antivaxers en dies meer... Je verneemt het allemaal zomaar vanuit je luie zetel. 
Met andere woorden, de kans dat het me op een ogenblik aan inspiratie of materiaal zou ontbreken, lijkt me quasi onbestaande. Maar dat er in zo'n relatief korte tijd moeiteloos een twintigtal columns uit mijn pen zouden vloeien, dat had ik aanvankelijk niet durven te voorspellen.

          Bij het nalezen van de eerste paragraaf merk ik dat ik reeds tweemaal het woord 'stukje' hebgebruikt. De attente lezer zal terecht laten opmerken dat dit toch maar een vaag begrip is en dat derhalve enige verduidelijking hier op haar plaats is. Temeer daar de term al eens gehanteerd wordt in een totaal andere context. Denk bijvoorbeeld aan het woord 'haarstukje', of 'kabinetstukje'. Het betreft hier met andere woorden een containerbegrip, een overkoepelende term, die in de paragraaf hierboven best wel een epitheton had verdiend. Spontaan denk ik dan aan het toepasselijke 'literair'.  Waarmee ik wil aangeven dat daar beter had gestaan: 'Dat er na dat eerste literaire stukje nog meer zouden volgen, daarover mocht geen twijfel bestaan...'

Ach, laten we ons maar beter niet teveel wentelen in ijdele navelstaarderij. Ter zake dus: na grondig en volgehouden speurwerk ben ik tot het inzicht gekomen dat ik best wel een columnist mag genoemd worden. In de alom gewaardeerde internetencyclopedie Wikipedia, eigendom van de American Wikimedia Foundation - haar mission statement luidt als volgt: 'Wikimedia is a global movement whose mission is to bring free educational content to the world' - vond ik volgende ondubbelzinnige definitie van het literaire product van een columnist: 'Een column is een met regelmaat verschijnend kort stukje proza van een bepaalde auteur (de columnist).' Een beknopte, maar vooral hol klinkende formulering, als u het mij vraagt, een die naar mijn bescheiden mening geen al te hoge letterkundige ogen gooit.
Bijgevolg zocht ik verder en stootte op een ratatouille aan definities en omschrijvingen. Deze vond ik meer to the point: 'Een column is een kort stukje proza waarin de auteur spits en uitdagend zijn mening ventileert, meestal afgedrukt in een kolom'. 'Spits' en 'uitdagend', ja, daar kan ik me helemaal in vinden. En dat van die 'kolom', waarde lezer, mogen we zelfs letterlijk nemen: ook al wordt het gebruik ervan vandaag de dag niet langer als noodzakelijk beschouwd, toch is het algemeen bekend dat elke rechtgeaarde columnist zijn stukjes ooit kolomsgewijs presenteerde.
Als hommage aan deze illustere voorgangers zal ik me in wat volgt nog even van dit beproefde procedé bedienen...

          Al lijkt het misschien niet helemaal gepast, toch wil ik hier hulde brengen aan een man die ik pas later, in mijn studententijd, ten volle heb leren waarderen. Hoeveel avonden heb ik niet, aan mijn transistorradio gekluisterd, op mijn studentenkamer genoten van zijn 'Spionnetjes' op radio 2 Omroep Limburg? Ik weet niet of volgende aan zichzelf geschreven elegie uit die periode komt, maar ik schrijf ze hier toch maar even neer:

   
           Of nu alles is gezegd over essayisten, cursiefschrijvers en columnisten? Niet echt, want daar is uiteraard ook nog de categorie van de 'opiniemakers'. Dit zijn personen die er zich in beijveren om met het gesproken of geschreven woord de publieke meningsvorming te beïnvloeden, in de hoop hierdoor een wezenlijke bijdrage te leveren aan het maatschappelijke debat. Ze zijn voornamelijk terug te vinden in het politieke milieu, bij radio en TV: van Carl Devos tot Noël Slangen, van Etienne Vermeersch tot Jean-Marie Dedecker... Jawel, het is best wel een gemêleerd gezelschap. Sommigen onder hen proberen door het leven te gaan als columnist, ook dat nog!
U voelt mij al komen, waarde lezer. Ik heb me inderdaad, heel even maar, afgevraagd of ik op een of andere manier zou kunnen doorgaan als opiniemaker. Ik kan immers redelijk goed argumenteren (dit is overigens een hoogst persoonlijke mening), heb een vrij kritisch denkvermogen (opperen mijn huisgenoten al eens, maar ze vermelden dit doorgaans als een vervelende karaktertrek), bezit enige kennis van de maatschappelijke context, weliswaar zonder de erbij horende gedrevenheid om steevast het pad te willen effenen voor enige maatschappelijke vooruitgang.
Of mijn schrijversprofiel de nodige kenmerken vertoont om tot de categorie van opiniemakers te kunnen worden gerekend lijkt dus al meteen een vraag die beter niet was gesteld. Het wordt nog pijnlijker wanneer ik ergens lees dat de opiniemaker verdomd goed weet hoe hij via de moderne sociale media zijn boodschap zo gunstig mogelijk in het voetlicht kan brengen. Ik mag onomwonden stellen, maar dat wist u al uit een van mijn vroegere stukjes, dat ik onvoldoende mediawijsheid bezit. Dit is dan nog een stevig understatement!

Zijn die influencers of the public opinion dan een verschijnsel van de jongste tijd? Geenszins, want herinner u Cato de Oude, Romeinse senator (234 - 149 vóór Chr.), hij die elk publieke optreden afsloot met dezelfde quote: 'Overigens ben ik van mening dat Carthago moet verwoest worden' ('Ceterum censeo Carthagenem delendam esse'; in deze zin zien we, maar dit helemaal terzijde, een prachtige illustratie van het gebruik van een bijzondere grammaticale constructie, met name het Latijnse 'gerundivum'). Deze Romeinse senator bewees later een opiniemaker pur sang te zijn geweest en een heuse padeffenaar, want in de strijd om de hegemonie in het Middellands Zeegebied werd Carthago in 146 inderdaad met de grond gelijk gemaakt.

     Behalve de wetenschap dat er vanuit historisch perspectief toch wel enig zinvol onderscheid zou kunnen gemaakt worden tussen het cursiefje en de column, maakt het in wezen allemaal niet veel uit. Het is zoals met de discussie over het geslacht van de engelen: wie laat daar nog zijn slaap voor?
Wat mij op dit eigenste ogenblik meer bezighoudt is de vraag hoe het nu, na dit twintigste stukje, verder moet met deze rubriek. Wat brengt de toekomst? Zal 'En Passant' ooit nog hetzelfde zijn? Eerlijk, ik ben er zelf nog niet uit. Ik heb wel een ideetje. Stel nu even dat de talrijke lezers van mijn columns mogen meebepalen waarover ik zal schrijven, uiteraard op die ene voorwaarde: dat het onderwerp verwijst naar iets, uit het leven gegrepen, uit hún leven wel te verstaan. En daar mag ik dan mijn fantasie op uitleven. Een heerlijke gedachte, niet?

     Ach, een mens mag al eens dromen, zo en passant...