Af en toe kwam de zon er even door, met hard licht.
'Meeuwen zeilen als snippers papier ... over en onder langs de pier', zei Angelo terwijl hij wees naar de hoog in de voorjaarslucht rondtollende meeuwen.
'Ik zie wel nergens een pier', bracht ik aarzelend in.
'Van Veen. Komt uit een nummer van Herman Van Veen. Ze boog zover voorover was de titel, indien ik me niet vergis... Hij was nog een piepjonge romanticus toen en tot over zijn oren verliefd.' Angelo's blik werd troebel. Hij staarde in de richting van Bray-Dunes. Hij had het moeilijk met iets. Met zijn vrouw natuurlijk, die hij veel te vroeg had moeten afgeven. Ik kon maar beter doen alsof ik niets had gemerkt.
Ik begon dan maar over Ciara, die het voorbije weekend een groot deel van het westelijke halfrond had gegeseld: 'Ik ben daarnet nog even tot op het strand gaan kijken. Ja, ik weet het, niet te doen met al dat opvliegend zand maar ik wou die kliffen eens zien.'
'Erg, zeker?'
'Ongelooflijk. Hier vlak voor ons valt het nog mee, maar verderop in de richting van de zeilclub lijken het wel ravijnen. Ik schat ze ginder zeker twee meter hoog. Precies de kliffen van Dover.'
Al sinds vrijdag was ik het aanrukkende stormweer aan het volgen geweest op mijn laptop: de te verwachten windsnelheden, neerslag, hoogte van het water bij springtij... Op Ventusky kon je het bekijken in real time. 
'En dan moet je weten dat hier aan de kust elk jaar tonnen zand worden opgespoten. Dweilen met de kraan open, dat is het, even zinloos als water dragen naar de zee', wist Angelo.
Zelf zou ik het niet zo lyrisch kunnen verwoorden. Het is alleen schrijvers gegeven.

          'Hoe vordert jouw boek?'
'Ik mag niet klagen. Het eerste hoofdstuk is zo goed als klaar. De meeste personages zijn ten tonele verschenen. De verschillende karakters krijgen stilaan vorm. Ja, ik amuseer mij. Echt, maar om eerlijk te zijn: ik kon niet wachten om tussendoor nog wat verder te gaan rondneuzen op de websites van al die uitgevers.'
'Ik dacht dat je er al bijna een had gevonden?'
'Die waarover ik je de vorige keer heb verteld? Nee nee, dat was naïef van mij.'
'Je maakt me nieuwsgierig.'
'Wel, zoals ik zei, ben ik nog wat verder gaan zoeken. Er vielen mij twee zaken op. Sommige uitgevers zijn inderdaad erg wervend en dan lees je daar: je hebt zonet jouw eerste roman klaar. Een fantastische gebeurtenis want je hebt jouw schrijversdroom gerealiseerd... wij van onze kant zijn gek op boeken en we ruimen ook graag een plaatsje in voor dat van jou... bij elk manuscript dat we mogen ontvangen, kijken we naar de mogelijkheden. De kans dat we jouw manuscript accepteren is in de praktijk dan ook erg groot ... bla ... bla ... bla.' Angelo had zitten declameren met een overdreven Hollands accent.
'Zelfs zonder een letter te hebben gelezen beweren ze..?'
'... dat je de hoofdvogel hebt afgeschoten, inderdaad. Tot je ontdekt dat er verschillende soorten uitgevers zijn. Het klinkt cru wat ik je nu ga zeggen, maar met enige overdrijving zou je kunnen stellen dat er echte zijn en euh... andere. Daar hebben ze zelfs een aparte naam voor bedacht, maar ik ben hem even kwijt.'
'Die die gek zijn op boeken zijn die andere?'
'Juist. Mijn tweede vaststelling betreft de klassieke uitgeverijen, de grote spelers zeg maar. Bij die heren nauwelijks enige verwelkoming, laat staan gevlei, maar alleen droge zakelijkheid. Hun boodschap klinkt doorgaans als volgt: stuur ons uw manuscript op... manuscripten worden niet geretourneerd, tenzij op uitdrukkelijk verzoek en mits u een voldoende gefrankeerde enveloppe toevoegt... Ja, Honoré, je hoort het goed en... het kan tot drie maanden duren voor u iets van ons verneemt ... over geweigerde inzendingen wordt niet gecommuniceerd...'  Ook nu weer dat geaffecteerde Hollandse toontje.
'Ik geloof mijn oren niet. Maar dan zou je misschien tóch eerder voor die eerste kunnen gaan?'
'Wacht, ik was nog niet klaar. Maar laat ons eerst nog iets te drinken bestellen.'
Angelo riep Monique. We bestelden koffie met een van die ingewikkelde Italiaanse namen.
'Waar waren we gebleven? Oh ja, dan is er natuurlijk nog het prijskaartje. Ik blijf even bij de klassieke uitgever. Bij hem is in principe alles gratis: van redactie over drukwerk tot het verspreiden van persberichten en voeren van de nodige publiciteit.'
'Maar ze moeten wel eerst jouw tekst aanvaarden?'
'Juist. Een onmogelijk te halen hindernis. Voor mij althans, illustere onbekende debutant. Toch liggen de boekenwinkels vol en al die auteurs hebben toch ooit zelf gedebuteerd! Er moet mij iets ontgaan zijn.' 
'Tja, in dat wereldje maak je als beginneling blijkbaar niet veel kans. Ik bedoel, toch niet langs de voordeur. Maar misschien is er ergens een of andere achterdeur. Die zijn er toch altijd?'
'Achterdeuren? Ik weet het niet. Misschien moet ik maar eens een van onze vermaarde misdaadauteurs opzoeken. Benieuwd hoe die hun eerste thriller in de etalage hebben gekregen.'
'Ja, daar zeg je iets. Maar... je hebt mij nog niet verteld wat die andere uitgevers dan echt te bieden hebben, behalve stroop om de mond smeren.'
'Wel, Honoré, weet je waar ik het meeste heb opgestoken over het uitgeversbedrijf? Bij die mannen met hun strooppot. Herinner je wat ik daarnet zei: de kans dat we jouw manuscript accepteren is in de praktijk erg groot.'
Ik knikte.
'Eerst strelen ze dus jouw eigenliefde met hun gratuite complimenten Wanneer je je wat meer verdiept in hun aanbod, merk je algauw dat ze nog een andere emotie beroeren, namelijk de onzekerheid. Het knaagt natuurlijk bij elke debutant: is mijn boek wel goed genoeg? Zal ik mezelf niet voor schut zetten? Ik zou wel graag eerst enige commentaar willen ontvangen van iemand uit het vak... En daar spelen die jongens dan handig op in: je wil er toch zeker van zijn dat jouw creatie er perfect uitziet? Wij helpen jou graag. En dan volgt er een uitgebreid keuzemenu van diensten. Niets wordt onverlet gelaten. Ik bespaar je de lijst. In tegenstelling tot de grote uitgevers is alles hier tegen fikse betaling natuurlijk, terwijl je je boek nog niet eens gezien hebt, laat staan eentje verkocht.'

Het was Angelo aan te zien dat hij zich zijn debuut anders had voorgesteld. Nog maar net dat eerste hoofdstuk klaar en de schrijversdroom leek al meteen één grote illusie.
'Angelo, mag ik je eens een dwaze vraag stellen? Het is maar dat ik er weinig vanaf weet maar, in de veronderstelling dat je jouw boek gedrukt krijgt, aan hoeveel exemplaren had je dan eigenlijk gedacht?' Ik besefte te laat dat ik daar al eens eerder had naar gepolst. 
'Wel, dat is nu juist de vraag van één miljoen. Om eerlijk te zijn, ik weet het nog steeds niet: tien, honderd? Wie zal het zeggen?' Hij leek het echt niet te weten. Hij vervolgde: 'Je kijkt verwonderd, maar met die vraag moet je bij de jongens van de marketing zijn. Zij bepalen dit. Het schijnt dat je hierover kunt onderhandelen. Maar niet overal en altijd.'
'Heb je het weer over die stroopsmeerders?'
'Wel ja: jij bepaalt het aantal exemplaren ... het maakt niet uit hoeveel... lees je daar, maar in de kleine lettertjes staat dan doodleuk dat je de eerste honderd exemplaren, sommigen vermelden zelfs tweehonderd, zelf moet afnemen om uit te delen aan vrienden en kennissen. Die zullen mij graag zien komen! Trouwens, wie heeft er zoveel vrienden? Ik alvast niet... Och, laten we over iets anders praten.'

          Zijn eerste hoofdstuk was klaar. Wat zou de auteur intussen al hebben prijsgegeven over de motieven en intenties van die scheve schaatsrijder? Het hield me bezig. Misschien kon in Angelo's roman wel de reden ontdekt worden waarom mensen, neem nu mijn ex, op zeker ogenblik beginnen vreemdgaan. Waarom deed je zoiets? Hoe begon je eraan? En dan dat personage van Kareltje, onloochenbaar verwijzend naar een van de zonen van de Scheelogens uit een ver verleden. Misschien werd ikzelf ook wel opgevoerd, onder een andere naam natuurlijk...
"Honoré, is er iets? Je hebt binnenpretjes over iets?'
'Ik dacht nog even aan die schuilnaam die je voor mij had bedacht: Honoré de Balzac.'
'Hoe kom je daar nu bij?'
'Och, laat maar zitten. Ander onderwerp graag.'
'Wel, mag ik jou dan iets anders vragen.'
'Zeg het maar.'
'Zou jij proeflezer willen zijn voor mij?'
'Proeflezer?' Wat was dat nu weer?
'Ja, dat is iemand die een tekst doorneemt en dan commentaar mag leveren: hoe komt het verhaal over? Leest het vlot? Is het realistisch genoeg, niet te saai? Zo van die zaken.'
Had ik dat goed gehoord? Zou hij weer mijn gedachten hebben gelezen? Natuurlijk wou ik dat. Weliswaar met een andere bedoeling, maar dat kon ik best niet laten blijken. Dus antwoordde ik met enige aarzeling:  'Weet, Angelo, dat ik helemaal geen boekenverslinder ben. Maar ik wil het wel proberen.' 
'Het is alleen dat ene hoofdstuk. Aan wie zou ik het anders kunnen vragen? Wanneer het manuscript helemaal af is, zoek ik me wel iemand uit het vak. Een of andere pas afgestudeerde germanist of zo.'
'Goed dan. Breng dat hoofdstuk dan de volgende keer maar mee.'
'Ik heb een beter voorstel: ik kom tot bij jou, op de camping bedoel ik.'
'Och, Angelo, ik denk niet dat dit een goed idee is.' Hij wist het nog niet, van Ciara en de brokken die ze bij mij had gemaakt. Het golfplaten afdak tegen de caravan was over heel de lengte afgerukt. Het had nauwelijks enkele seconden geduurd. Ik had nog niet de moed gehad om de boel op te ruimen. Ik zei het hem.
'Maar dan kom ik een handje toesteken. Daar zijn kameraden toch voor.  Past overmorgen?  En passant breng ik dan mijn manuscript mee.'

          Angelo had mij in snelheid genomen. Ik kon geen kant meer op en zou nu maar beter meteen de rommel zien op te kuisen in mijn uitgeleefd verblijf, waar ik intussen al ruim twee jaar permanent leefde tussen de troep, vieze lakens en een keukenhoek vol vuile glazen. Zoals Bram Vermeulen, die van de rode wijn, een luizenleven en zo.

einde 04

(24/02/2020)